بررسی چالشها، ریسکها و مزایای اجرای استاندارد ISO 30401
محمد حسن بختیاری
کارشناس ارشد مدیریت دانش
تاریخ انتشار:
1402/6/12
استاندارد مدیریت دانش ایزو (KM) توجه متخصصان و محققین را به خود جلب کرده است که چندین موضوع از جمله دلایل و راههای «استانداردسازی» سیستمهای مدیریت دانش، ریسکها، چالشها و مزایای اجرای استاندارد را مطرح میکند.
در ادامه، مطالعات انجام شده توسط محققان دانشگاه بالسیلیکاتای ایتالیا در سال 2022 پیرامون ریسکها، چالشها و مزایای مرتبط با اجرای ISO 30401 در سازمانها، ارائه شده است.
اجرای استانداردهای ISO برای KM، به ویژه ISO 30401، چالشهای متفاوتی دارد. تدوین استانداردهای ISO، قبل از تایید نهایی نیازمند بازنگریهای متعددی است. به همین جهت، اجرای آنها در سازمانها به سرعت انجام نمیشود.
سازمانها برای درک و هضم الزامات استاندارد نیاز به زمان دارند. برخی از محققان (کودریاوتسف و سادیکووا، 2019؛ ماکسیمو و همکاران، 2020) تأکید میکنند که هدف اصلی ISO 30401 بهبود عملکرد سازمان با استفاده از ارزش بالقوه دانش است، این استاندارد تنها توصیههای محدودی در مورد چگونگی دستیابی به آن را ارائه میدهد.
فقدان جزئیات پیادهسازی، مانند دستورالعملها یا بهترین شیوهها، اجرای استاندارد و ارزیابی سیستم مدیریت دانش(KMS) را برای مدیران چالش برانگیز میکند (ماکسیمو و همکاران، 2020؛ پاولوسکی و همکاران، 2021). همانطور که توسط واگنر (2020) مشخص شده است، این استاندارد به برخی از روشهای تثبیتشده مدیریت دانش اشاره کرده و پیشنهادهایی برای توسعه فرهنگ مدیریت دانش ارائه میدهد، اما اینکه چه چیزی تحت چه شرایطی در فرهنگ مدیریت دانش موثر است را بیان نمیکند.
الزامات ایزو مدیریت دانش، سازمان را در اجرای KMS با ارائه دستورالعملهای رایج و شیوههای استاندارد و استفاده بهینه از دانش راهنمایی میکند (ISO 30401، 2018). علاوه بر این، طبق ISO 30401 (2018) یک سازمان میتواند KMS را مطابق با فرهنگ، نیازها و نتایج مورد نظر خود توسعه دهد. با این حال، این حوزه همچنان چالش برانگیز باقی میماند، زیرا هر سازمان ویژگیهای متمایز خود مانند ساختار و فرهنگ را دارد که باعث بوجود آمدن چالشهایی برای چارچوببندی موفقیتآمیز مدیریت دانش در روشها و الزامات استاندارد میشود (ماکسیمو و همکاران، 2020).
بویز (2018) با تمرکز بر خطرات بالقوه مربوط به اجرای ISO 30401، چندین ریسک از جمله ریسک قابل درک نبودن، صدور گواهینامه با کیفیت پایین و دریافت نمادین و تبلیغاتی استاندارد را شناسایی کرد. این ریسکها را می توان از طریق پیوند ISO 30401:2018 به ISO 9001:2015 کاهش داد. راهحل بویز برای رفع و کنترل ریسکصدور گواهینامه با کیفیت پایین، یا اجرای نمادین استاندارد، یا عدم وجود استاندارد مشخص به اندازه کافی، ایجاد مشاوره و راهنمایی در مورد ISO 30401 است.
طبق نظر ماکسیمو و همکاران (2020)، در ایزو مدیریت دانش چالشهایی مانند "فرهنگ دانش، مشارکت مداوم مدیریت ارشد، آگاهی کارکنان از اینکه تسهیم دانش رویه عادی و کاری آنهاست"، اتخاذ روشهای استاندارد شده برای مدیریت دانش را دشوار میکند. طبق تحقیقات ماکسیمو بهروز نگه داشتن اطلاعات، احتمال موفقیت سازمانها برای استانداردسازی را افزایش میدهد. برای این سازمانها، KM یک عامل کلیدی رشد است و سیستمبندی KM بر اساس استانداردهای بینالمللی تثبیتشده، مزایای داخلی را به عنوان یک مزیت رقابتی در کسب و کار ایجاد میکند.
پاولوفسکی و همکاران (2021)، به برخی از مزایای اجرای الزامات استاندارد ISO KM برای سازمانها اشاره میکند. براساس بررسیهای پاولوفسکی، ایزو مدیریت دانش دستیابی به حوزههایی که در آن دانش وجود دارد و برای سازمان ارزش ایجاد میکند را فراهم میکند و موجب آگاهی بیشتر رهبران کسبوکار در مورد منافع مدیریت دانش میشود. KM در شناسایی "حوزههای دانشی قابل مدیریت در کسب و کار" و تدوین استراتژیهای لازم به مدیران کمک میکند.
کولیسون و همکاران (2019)، در کتاب «کتاب آشپزی KM: داستانها و استراتژیهایی برای سازمانهایی که استاندارد مدیریت دانش ISO 30401 را بررسی میکنند» مسائلی در مورد اینکه، سازمانها میتوانند از استاندارد KM ISO 30401 برای پیگیری صدور گواهینامه یا صرفاً برای بررسی برنامه و استراتژی موجود خود استفاده کنند، بیان شده است. استانداردهای KM نحوه اجرای یک برنامه مدیریت دانش را پیشنهاد نمیکنند، بلکه نشان میدهند که چه چیزی باید اجرا شود. به همین دلیل، در این کتاب «بوم سرآشپز KM» به عنوان ابزاری استراتژیک است که حوزههای استاندارد KM را در برابر قابلیتهای خاص ترسیم و با پرسش 57 نوع سؤال به سازمانها در جهت یافتن رویکرد مناسب KM خود کمک میکند.
تجزیه و تحلیل ادبیات استاندارد ISO 30401 برای KMS، نشان میدهد در صورت پیادهسازی این استاندارد در محیط پیچیدهای که در آن دانش سازمانی در آن تولید و مدیریت میشود، مزایایی را به همراه دارد که میتواند به تدریج تغییراتی در فرهنگ و فرآیندها ایجاد کند. یافتههای اصلی ریسکها، چالشها و مزایای مربوط به اجرای الزامات ISO 30401 KMS به صورت خلاصه به شرح ذیل است:
ریسکها:
احتمال پایین بودن کیفیت گواهینامه صادر شده؛
احتمال دریافت گواهینامه صرفا برای تبلیغات سازمانی و به صورت نمادین؛
شفاف نبودن محتوای ایزو مدیریت دانش.
چالشها:
آمادهسازی فرهنگ سازمانی برای پذیرش استاندارد مدیریت دانش؛
مشارکت مداوم مدیریت ارشد در برنامههای مدیریت دانش؛
آگاهی پایین کارکنان در مورد اینکه تسهیم دانش جزوی از کارهای روتین در هر سازمان است؛
خلق یک مدل برای پیاده سازی کلیه الزامات ایزو مدیریت دانش با توجه به برنامهریزی استراتژیک، زنجیره فرآیند، شاخصهای کلیدی عملکرد و ممیزی داخلی بطور همزمان.
مزایا:
سادهسازی مسیر کسب ارزش از دانشها در سازمان؛
افزایش آگاهی رهبران سازمان در مورد مزایای مدیریت دانش؛
حمایت از مدیران در جهت تدوین استراتژی برای حوزههای قابل مدیریت کسب و کار از لحاظ دانشی؛
افزایش قدرت نفوذ مدیران دانش در سازمانها؛
نشان دهنده مدیریت دانش موثر به ذینفعان داخلی و خارجی سازمان؛
ارائه چهارچوبی جهت بررسی برنامه و استراتژی موجود؛
راهنمای مناسب برای سازمانهای نوپا در مدیریت دانش جهت جلوگیری از اشتباهات رایج در ابتدای مسیر مدیریت دانش؛
سازمان ما با هدف بهبود مدیریت دانش و جلوگیری از خروج اطلاعات ارزشمند، اقدام به پیادهسازی سیستم مدیریت دانش کرد. با همکاری نزدیک با شرکت مشاوران توسعه، توانستیم به نتایج قابل توجهی دست یابیم. از جمله این نتایج میتوان به تحلیل دقیق شکاف دانشها و مستندسازی دانشهای سازمانی اشاره کرد. با این حال، در این مسیر با چالشهایی همچون نبود زیرساختهای فنی مناسب و فقدان انگیزه کافی در برخی از کارکنان مواجه شدیم که با راهنماییهای کارشناسان مشاور برطرف گردید.
مهندس طاهری- صنایع یاس ارغوانی
نظام جامع مدیریت دانش با همکاری سازنده و تعهد کاری مجموعه مشاوران توسعه آینده توسط شرکت مهندسی صنایع یاس ارغوانی در مدیریت امور فناوری اطلاعات بانک ملت، با موفقیت پیادهسازی شد.
با عنایت به این موضوع که استفاده افراد از فرآیندها و ابزارهای مدیریت دانش و مشارکت در این مهم کاملاً امری فرهنگی است؛ کماکان جهت مشارکت حداکثری همکاران و اثربخشسازی دانشها و تجارب اشتراکگذاریشده در ابتدای مسیر هستیم. همچنین امیدواریم با همکاری و رهنمودهای ارزنده تیم مشاوران توسعه آینده به موفقیت کامل در این مسیر نائل آییم
مهندس اقتداریان- شرکت پتروشيمی رازی
مشاوران توسعه آینده بهعنوان اولین شرکت ایرانی که از سال ۱۳۸3 در حوزه مدیریت دانش فعالیت داشته، توانسته است با بکارگیری روشهای نوین و بهروزآوری شیوههای کاری در صنایع بزرگ کشور ایفای نقش نماید. این نقش آفرینی با کشف، استخراج و غنیسازی دانش سازمانی و بهبود روشهای انجام کار، به شکل چشمگیری در طیف وسیعی از مشتریان منجر به کاهش دوبارهکاریها، افزایش مزیت رقابتی و تابآوری آنها در فضای کسبوکار شده است.
مهندس صدری- شرکت ملی گاز ایران
جمعآوری قریب به 1500 بسته دانشی ارزشمند از 50 مدیر ارشد و خبره شرکت ملی گاز ایران ،کاری دشوار اما کم نظیر بود که تیم اجرایی و کارشناسان به خوبی از عهده آن بر آمدند.
مهندس کشاورزیان-پتروشیمی نوری
شرکت پتروشیمی نوری با هدف حفظ دانش و تجارب کارکنان خود، اقدام به پیادهسازی سیستم مدیریت دانش نمود. با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده، این شرکت توانست به موفقیتهای چشمگیری دست یابد. مشاوران توسعه آینده با ارائه مشاورههای تخصصی و طراحی ابزارهای مناسب، نقش کلیدی در این پروژه ایفا کردند. از جمله دستاوردهای این همکاری میتوان به بومیسازی سیستم مدیریت دانش، ایجاد ساختار مناسب برای دانش و آموزش پرسنل اشاره کرد. با این حال، چالشهایی همچون ایجاد انگیزه در برخی از کارکنان نیز وجود داشته است که با حمایت مدیریت ارشد برطرف شده است.
مهندس شریف زاده- شهرداری منطقه 10
در سال ۱۳۹۱ به همت اداره آموزش شهرداری منطقه ۱۰ تهران، سیستم مدیریت دانش شهرداری منظقه ۱۰ راهاندازی شد. با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده مراحل شناخت، SWOT، شناسایی فیلدهای دانشی شهرداری، مصاحبه با خبرگان و... انجام پذیرفت و در نهایت با نصب نرمافزار مدیریت دانش، سامانه شهرداری منطقه ۱۰ راهاندازی شد. شهرداری منطقه ۱۰ تهران اولین شهرداری در سراسر کشور است که دارای این سامانه بوده و بهطور فعالانه نسبت به استخراج و اشتراک دانش کارکنانش اقدام مینماید. توسعه مشارکت عمومی کارکنان در فرآیندهای سازمانی، توسعه یادگیری در سطح کارکنان، پرهیز از دوبارهکاری، کاهش هزینهها و... بخشی از ثمرات راهاندازی این سیستم میباشد.
مهندس قنواتی-فولاد خوزستان
کامل شدن طرح مدیریت دانش با موفقیت چشمگیر، نتیجه همکاری نزدیک سازمان با شرکت مشاوران توسعه آینده است. این شرکت با ارائه مشاورههای تخصصی و پیادهسازی ابزارهای لازم، نقش کلیدی در این موفقیت داشته است. همکاری با مشاوران توسعه آینده، به سازمان کمک کرده تا به اهداف خود دست یافته و فرهنگ یادگیری و اشتراکگذاری دانش را در سازمان نهادینه کند. یکی از دستاوردهای مهم این همکاری، بهبود مستندسازی رویهها و ایجاد بستری برای اشتراکگذاری دانش در سازمان است. این پروژه نشان میدهد که همکاری با متخصصان مدیریت دانش، به سازمانها کمک میکند تا عملکرد خود را بهبود بخشند.
مهندس مهدوی- پایانههای نفتی ایران
با هدف ایجاد فرهنگ دانشمحور در سازمان، اقدام به پیادهسازی مدیریت دانش کردیم. همکاری با شرکت مشاوران توسعه، نقش مؤثری در موفقیت این پروژه داشت. این شرکت با ارائه راهکارهای تخصصی، آموزشهای هدفمند و پشتیبانی مداوم، ما را در ارزیابی وضعیت موجود، طراحی و اجرای سیستم مدیریت دانش، و رفع چالشهای موجود یاری کرد. با همراهی مشاوران، توانستیم انگیزه کارکنان را برای مشارکت در این فرآیند افزایش داده و فرهنگ اشتراکگذاری دانش را در سازمان نهادینه کنیم. در نتیجه این همکاری، سازمان ما به سوی یک سازمان دانشمحور و یادگیرنده در حرکت است.
دکتر جعفرپور- مدیر دانش اسبق وزارت راه و ترابری
آینده شرکت مشاوران توسعه آینده در حوزه مدیریت دانش بسیار درخشان است. این شرکت آغازگر خوبی برای مدیریت دانش در ایران بوده است.
دکتر فلاح کهن- مسئول مدیریت دانش سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای
کادر مجرب و دانش آموخته شرکت مشاوران توسعه آینده با پیادهسازی سیستم مدیریت دانش و استقرار نرمافزار مرتبط به همراه ارائه بیش از ۱۶۰۰ نفر ساعت آموزش و ثبت ۱۸۰ بسته دانشی گامی بلند در جهت دستیابی به اهداف دانشی و ارتقاء بینش کارکنان سازمان برداشته است.
مهندس تهرانخواه- هلدینگ کشاورزی پارس
شرکت گسترش کشاورزی و دامپروری فردوس پارس با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده، توانست ضمن جمعآوری تجربیات مربوط به "طراحی و ساخت گلخانهها" بستر نرمافزاری مناسبی را برای درج تجربیات جدید طراحی گلخانهها ایجاد و مورد بهرهبرداری قرار دهد.
مهندس شعبان _ شرکت گسترش انرژی پاسارگاد
نظام جامع مدیریت دانش از سال ۱۳۹۸ در شرکت گسترش انرژی پاسارگاد با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده و با هدف بهبود جریان دانش بین معاونتها و شرکتهای زیرمجموعه آغاز شد. با توجه به پراکندگی شرکتهای زیرمجموعه و چالشهای مرتبط با انتقال تجارب و درسآموختهها، این سیستم به گونهای طراحی شد که از تکرار اشتباهات و تحمیل هزینههای اضافی جلوگیری کند. اجرای پایلوت این طرح در شش شرکت زیرمجموعه و پروژههای بزرگ قشم نتایج ملموسی داشت؛ از جمله تسهیل جریان دانشی، شناسایی نخبگان، و ایجاد انگیزه در کارکنان برای به اشتراکگذاری دانش. همچنین، تدوین کتاب "گنجینه تجارب IGAT6" به عنوان مرجعی برای تجارب گذشته، از دیگر دستاوردهای مهم این پروژه بود.
دکتر لطیفی- شرکت مادر تخصصی مدیریت ساخت و تهیه کالای آب و برق (ساتکاب)
به دنبال گسترش فعالیتهای شرکت ساتکاب، ایجاد بانک دانشی و آشنایی افراد با تکنیکهای مدیریت دانش امری الزامی محسوب میشد که شرکت مشاوران توسعه آینده با ارائه خدمات تخصصی در این حوزه توانست ما را در این امر یاری کند.
دکتر خواجهوندی-شرکت پالایش نفت آبادان
شرکت پتروشیمی نوری با هدف حفظ دانش و تجارب کارکنان خود، اقدام به پیادهسازی سیستم مدیریت دانش نمود. با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده، این شرکت توانست به موفقیتهای چشمگیری دست یابد. مشاوران توسعه آینده با ارائه مشاورههای تخصصی و طراحی ابزارهای مناسب، نقش کلیدی در این پروژه ایفا کردند. از جمله دستاوردهای این همکاری میتوان به بومیسازی سیستم مدیریت دانش، ایجاد ساختار مناسب برای دانش و آموزش پرسنل اشاره کرد. با این حال، چالشهایی همچون ایجاد انگیزه در برخی از کارکنان نیز وجود داشته است که با حمایت مدیریت ارشد برطرف شده است.
مهندس اسدی-مجتمع صنعتی اسفراین
شرکت مشاوران توسعه آینده با همکاری مجتمع صنعتی اسفراین، موفق به پیادهسازی موفق سیستم مدیریت دانش شد. این پروژه با هدف ایجاد یک حافظه دانشی سازمان و بهبود دسترسی کارکنان به اطلاعات آغاز شد. با کمک مشاوران توسعه آینده، این شرکت توانست به اهداف خود در زمینه مدیریت دانش دست یابد. از جمله دستاوردهای این پروژه میتوان به افزایش بهرهوری، کاهش هزینهها و بهبود عملکرد کلی سازمان اشاره کرد. این موفقیت نشان میدهد که با استفاده از ابزارها و روشهای مناسب و همکاری با مشاوران خبره، میتوان به راحتی دانش را در سازمان مدیریت کرد و از آن برای بهبود عملکرد و نوآوری استفاده کرد.
مهندس رضویپور-شرکت فراطرح فولاد
پروژه استقرار مدیریت دانش در فراطرح فولاد با هدف بهبود فرایندهای سازمانی و ثبت تجارب کارکنان، با همکاری تیم مشاوران توسعه آینده از زمستان 1401 آغاز شد. مشاوران با ارائه راهکارهای تخصصی و آموزش پرسنل، نقش مهمی در موفقیت این پروژه ایفا کردند. از جمله دستاوردهای این همکاری میتوان به بهبود مستندسازی رویهها و ایجاد بستری برای اشتراکگذاری دانش در سازمان اشاره کرد. این پروژه نشان داد که همکاری با متخصصان مدیریت دانش میتواند به سازمانها کمک کند تا به اهداف خود دست یابند.
مهندس خطیب-شرکت آب منطقهای تهران
شرکت ما با هدف حفظ دانش و تجارب ارزشمند کارکنان خود و جلوگیری از اتلاف منابع، اقدام به پیادهسازی سیستم مدیریت دانش نمود. با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده، توانستیم به موفقیتهای چشمگیری دست یابیم. مشاوران توسعه آینده با ارائه مشاورههای تخصصی و طراحی ابزارهای مناسب، نقش کلیدی در این پروژه ایفا کردند. از جمله دستاوردهای این همکاری میتوان به بومیسازی سیستم مدیریت دانش، ایجاد ساختار مناسب برای دانش و آموزش پرسنل اشاره کرد. با این حال، چالشهایی همچون ایجاد انگیزه در برخی از کارکنان نیز وجود داشته است که با حمایت مدیریت ارشد برطرف شده است.
مهندس گرزین- شرکت آب منطقهای گلستان
با همکاری شرکت مشاوران توسعه، سازمان ما موفق شد فرهنگ ثبت و اشتراکگذاری دانش را نهادینه کند. دستاوردهای این همکاری شامل آموزش روشهای دانشنویسی، ثبت تجارب، ایجاد بستری برای به اشتراکگذاری دانش و برگزاری جلسات مستندسازی تجارب بود. چالشهای اولیه مانند عدم انگیزه و درک ناکافی از اهمیت مدیریت دانش با راهنماییهای مشاوران برطرف شد. حمایت مدیریت ارشد، مشارکت کارکنان و استفاده از ابزارهای مناسب از عوامل کلیدی موفقیت بودند. ارزیابیها نشان داد که پیادهسازی مدیریت دانش منجر به افزایش بهرهوری و رضایتمندی کارکنان شده است. پیشنهاد میشود سازمانهایی که قصد پیادهسازی مدیریت دانش را دارند با شرکتهای مشاور تخصصی همکاری کنند.
مهندس توکلی _ سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور
سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور با هدف حفظ و بهرهبرداری بهینه از دانش و تجربیات ارزشمند کارکنان خود، اقدام به پیادهسازی سیستم مدیریت دانش نمود. با همکاری تنگاتنگ شرکت مشاوران توسعه، این سازمان توانست نرمافزاری کارآمد را برای مدیریت دانش مستقر کند که امکان ثبت، طبقهبندی و اشتراکگذاری دانش را برای همه کارکنان فراهم میکند. با وجود چالشهای اولیه، با آموزشهای تخصصی و ایجاد فرهنگسازی مناسب توسط مشاوران، این چالشها برطرف شد. در نتیجه این همکاری، سازمان زمینشناسی گامی بزرگ در جهت تبدیل شدن به یک سازمان دانشمحور برداشته و قادر است تصمیمات بهتر و دقیقتری اتخاذ کند.
مهندس کلهر- شرکت سیمان تهران
سازمان ما با هدف حفظ و بهرهبرداری بهینه از دانش و تجربیات کارکنان، اقدام به پیادهسازی سیستم مدیریت دانش کرد. با همکاری نزدیک با شرکت مشاوران توسعه، توانستیم به نتایج قابل توجهی دست یابیم. از جمله این نتایج میتوان به ایجاد یک پایگاه دانش مرکزی و آموزشهای تخصصی دانشنویسی اشاره کرد. با این حال، در این مسیر با چالشهایی همچون کمبود منابع و مقاومت فرهنگی مواجه شدیم که با راهنماییهای کارشناسان مشاور برطرف گردید.
داستان موفقیت مشتریان
هلدینگ میدکو از اوایل دهه نود توسعه مدیریت دانش را با همکاری مشاوران توسعه آینده آغاز نمود. اجرای مدیریت دانش در میدکو با یک پروژه پایلوت در سطح ستاد آغاز شد و به سرعت در شرکت های زیرمجموعه توسعه پیدا...
شرکت پتروشیمی نوری چهارمین شرکت آروماتیک ایران است که بهعنوان بزرگترین تولید کننده مواد آروماتیکی در ایران و یکی از بزرگترین مجتمعهای آروماتیکی در دنیا شناخته میشود...
شرکت پالایش نفت تهران به عنوان یکی از بزرگترین و قدیمیترین پالایشگاههای کشور از سال ۱۳۸۷ سفر مدیریت دانشی خود را با مشاوران توسعه آینده آغاز نمود. در آن سالها بسیاری در مورد کارایی ا...
عدم مشارکت نیروی انسانی در فعالیتهای مدیریت دانش به عنوان یکی از چالشهای سازمانی شناخته شده است. لذا بسیاری از سازمانهای کشور به هنگام پیادهسازی مدیریت دانش در سازمان خود با ای...
مجتمع صنعتی اسفراین به عنوان بزرگترین واحد تولید کننده مقاطع و قطعات فولاد آلیاژی در کشور، یکی از واحدهای عظیم صنعتی است که در شهرستان اسفراین، واقع در کیلومتر 12 جاده اسفراین به بجن...
گروه فراطرح از سال 1376 مشغول به فعالیت در حوزه فولاد و آهنآلات برای رفع نیازهای زیرساختی ایران است. این گروه با تعهد به توسعه پایدار و بهرهگیری از تکنولوژیهای روز جهان در زنجیره فول...
اولین سازمان یا تشکیلات اداری که برای اداره امور مربوط به آب در کشور ایجاد شد، بنگاه مستقل آبیاری نام گرفت. ضوابط و مقررات و اختیارات این تشکیلات در اردیبهشت 1322 به تصویب رسید. در اسفندماه 1342 لایحه...