انجمن خبرگی
Community of Practice
انجمنهای خبرگی Communities of Practice (COP) متشکل از گروهی از افراد است که مسائل، دغدغه‌ها و علایق مشترک کاری دارند و طی جلساتی گرد هم آمده و بر اساس تعامل با یکدیگر، دانش و تجارب خود را تعمیق می‌بخشند. این انجمن‌ها یکی از مهمترین و کارآمدترین شبکه‌های دانشی در سازمان هستند و به‌عنوان یکی از بهترین راهکارهای اشتراک دانش و تجربه در بین واحدها و دپارتمان‌های سازمان شناخته میشوند.
نقش انجمن خبرگی در مدیریت دانش چیست؟
COPها در مدیریت دانش علاوه بر ایفای نقشی مهم در تسهیل تبادل تجارب فردی و تبدیل آن به دانش جمعی، در موارد مرتبط با چالشهای سازمانی، اهمیت ویژه‌ای می‌یابند. انجمن خبرگی به صورت داوطلبانه و بر اساس نیازی که از سوی کارشناسان یا مدیران سازمان حس می‌شود، با یک هسته کوچک شامل دبیر انجمن، خبرگان اولیه و نویسنده دانش تشکیل و طی چند جلسه به موضوعات دانشی پیرامون یک حوزه کاری سازمان می‌پردازد. این موضوعات می‌تواند حول یک خدمت یا محصول جدید، بازنگری یک اقدام پیشین، بررسی یک واقعه سازمانی و یا تبادل راه‌حل برای یک چالش شکل بگیرد. انجمن خبرگی به راحتی تشکیل و پس از تبادل تجربه طی جلساتی می‌تواند منحل و یا به انجمنی جدید تبدیل شود. انجمنهای خبرگی باید از قابلیت تبادل، عدم رسمیت، ارزش‌آفرینی و ارائه بازخورد برخوردار باشند تا بتوانند به عنوان یک راه‌حل موفق دانشی در سازمان ادامه یابند.
شرکت‌های پیشرو در زمینه انجمن خبرگی مدیریت دانش
در تمامی صنایع، شرکت‌ها در حال افزایش آگاهی نسبت به اهمیت انجمنهای خبرگی مدیریت دانش برای غلبه بر چالشهای دانشی دشوار و روزافزون کنونی هستند. آن‌ها امروزه طریقه شناسایی انجمن‌ها را شناخته و در راستای توسعه آن‌ها گام برمی‌دارند. بانک جهانی، نیروی دریایی ارتش آمریکا، نیروی هوایی ارتش آمریکا و شرکت‌های بریتیش پترولیم، مایکروسافت، بی اچ پی بیلتون، و شورون از جمله سازمانها، نهادها و شرکت‌های بین‌المللی و مطرح در صنایع مختلف هستند که انجمنهای خبرگی جزیی جدایی ناپذیر از سازمانشان شده است. شرکت‌های داخلی همچون پتروشیمی بندر امام، فولاد مبارکه، هلدینگ میدکو و بانک آینده نیز در زمینه تشکیل و راهبری انجمنهای خبرگی پیشرو هستند.
متدولوژی ما در پیاده‌سازی انجمن خبرگی چیست؟
شرکت مشاوران توسعه آینده با بیش از 15 سال سابقه در حوزه مشاوره پیاده‌سازی نظام جامع مدیریت دانش، تجربه طراحی و راهبری شبکه‌های دانشی را در بیش از 80 شرکت در صنایع و سازمانهای مختلف دارد. مشاوران برای اولین بار در شرکتی در صنعت فولاد کشور راه‌حل انجمن خبرگی را بنیان نهاد. در آن دوره از سوی مشاوران ترجمه Communities of Practice به صورت انجمنهای خبرگی پیشنهاد و مورد قبول واقع شد. هم‌اکنون بسیاری از سازمانهای ایرانی من جمله مشتریان مشاوران از صدها انجمن خبرگی فعال در سازمان خود برای حل مسأله و تبادل دانش استفاده می‌کنند. نتایج ملموس عملکرد انجمن‌ها در گزارشات بازگشت سرمایه دانشی ارائه شده و نتایج ناملموسی نیز در زمینه یادگیری به دست آمده است.
متدولوژی اجرایی انجمن خبرگی چیست؟
- شناسایی حوزههای دانشی
- اولویت‌بندی و انتخاب حوزههای کلیدی
- شناسایی خبرگان حوزههای دانشی منتخب
- برگزاری جلسه آموزشی و توجیهی با خبرگان حوزه مربوطه
- شناسایی موضوعات جلسات انجمنهای خبرگی و تدوین اهداف برگزاری حول موضوعات منتخب
- برگزاری جلسات و راهبری انجمنهای خبرگی
- طراحی و ایجاد رویه و دستورالعمل جهت برگزاری انجمنهای خبرگی به صورت مستمر
- حصول اطمینان از تداوم انجمنهای خبرگی و ارائه بازخورد به تیم مدیریت دانش سازمان
به نظر می‌رسد تشکیل انجمنهای خبرگی راهکاری برای حل این مشکل باشد. بنا بر گفته «ادین ونگر»، انجمنهای خبرگی از افرادی تشکیل شده که مسائل و دغدغه‌های کاری خود را با هم به اشتراک گذاشته و از طریق ارتباطات منظم با یکدیگر، عملکرد خود را بهبود می‌دهند. ایجاد انجمن خبرگی در سازمانها ۴ مزیت عمده دارد:
- ایجاد رابطه منسجم میان همکاران و افزایش کار تیمی؛
- تسریع فرآیند یادگیری و افزایش دانش در سازمان؛
- افزایش کارایی؛
- ایجاد خلاقیت.
