تسهیم دانش را فراموش و جستجوی دانش را تشویق کنید.

فرید مظفری    فرید مظفری
   کارشناس ارشد مدیریت دانش
  

تاریخ انتشار:
1400/2/1

سازمان‌ها معمولا دغدغه‌ای به نام تسهیم دانش کارکنان دارند و به دنبال راه‌هایی جهت افزایش علاقه‌مندی و تشویق کارکنان به انجام این فرآیند می‌باشند. راهکار پیشنهادی به سازمان‌ها، تشویق به جستجوی دانش و استفاده مجدد از دانش است. با این امر خود به خود تسهیم دانش میان افراد نیز افزایش می‌یابد.

 

آیا تسهیم دانش به تنهایی خلق ارزش می‌کند؟

تسهیم دانش به تنهایی و به خودی خود ارزشی ایجاد نمی‌کند. برای خلق ارزش افزوده برای سازمان، اهمیت دانش باید در سازمان درک شده و پیوسته مورد استفاده مجدد قرار گیرد. در بسیاری از سازمان‌ها، موانع استفاده مجدد از دانش، بیش از تسهیم آن است. بنابراین می‌توان اذعان کرد سندروم "در اینجا اختراع نشده است"  (Not Invented Here Syndrome) از فرهنگ "احتکار دانش" رواج بیشتری دارد.
 

سندروم Not Invented Here چیست؟!

در این سندروم افراد و تیم‌‌ها از پذیرش تکنیک‌‌ها، فناوری‌‌ها، دروس‌آموخته‌، تجارب و بهترین روش‌های انجام کار ایجادشده توسط سایرین سرباز می‌‌زنند. روانشناسان معتقدند در این موقعیت، کارکنان سازمان به دنبال مطرح شدن در سازمان بوده و به دنبال کسب اعتبار شخصیتی می‌باشند. به همین دلیل نسبت به اقدامات انجام شده در گذشته بی‌توجهی کرده و در تلاشند همه چیز را به نام خود تمام کنند. در این شرایط کارکنان خود را کوچک پنداشته و حتی از انجام بهترين روش‌ها و ایده‌‌ها امتناع می‌ورزند. 

این سندروم موجب بسته ‌شدن فضای سازمان می‌‌شود و افراد در این صورت تمایلی به اشتراک دانش نیز نخواهند داشت. 
به عنوان مثال فرض کنید راننده‌ای در شهری که به آن آشنایی ندارد در حال رانندگی بوده و به دنبال ساختمان خاصی می‌گردد. راننده به دانش نیاز دارد و افرادی حاضر در پیاده‌رو این دانش را دارند، اما چرا دانش به راننده نمی‌رسد؟ قطعا این اتفاق به دلیل عدم به اشتراک‌گذاری دانش افراد نیست، بلکه عدم پرسیدن و درخواست کسب دانش توسط راننده سبب بروز این موضوع می‌شود.

عرضه و تقاضای دانش!

دانش به عرضه و تقاضا نیاز دارد، تسهیم دانش به معنای عرضه و جستجو و استفاده مجدد از آن به معنای تقاضا است. عرضه بدون تقاضا باعث کاهش ارزش شده و تقاضای بدون عرضه نیز ارزش کالا را افزایش می‌دهد. عرضه و تقاضا باید با هم متعادل باشند اما بهترین راه برای شروع کار یک بازار، تحریک تقاضا است. بدون تمایل برای استفاده مجدد از دانش، تسهیم دانش، کار بیهوده‌ای در بازار دانشی سازمان خواهد بود. 

Knowledge searching- Knowledge sharing- search- مدیریت دانش- مشاور مدیریت

 

ترویج فرهنگ جستجوی دانش

در حوزه مدیریت دانش، بهتر است در سازمان، ابتدا فرهنگ جستجوی دانش را ترویج کرده و سپس به دنبال تشویق به ‌اشتراک‌گذاری دانش باشیم. به عبارتی قبل از ایجاد دسترسی به افراد برای مشاهده و استفاده از دانش‌ها، تمایل به دانش را در آن‌ها ایجاد کنید. در واقع باید قبل از عرضه، تقاضا را ایجاد نمایید. 

به طور طبیعی چیزهایی برای عرضه در سازمان وجود دارد و همواره افراد علاقه‌مند به انتشار دانسته‌های خود را در سراسر سازمان مشاهده می‌کنیم. آن‌ها معمولا علاقه به تسهیم، نگارش و بیان دانش داشته و در صورتی‌که تقاضا برای دانش و راه مناسب برای کسب آن را ایجاد نمایید، قطعا عرضه نیز به وجود می‌آید.
در واقع می‌توان گفت که تعداد کمی از افراد دانش را نزد خود نگه می‌دارند. معمولا درخواست واقعی برای کمک رد نمی‌شود مگر اینکه آن فرد وقت نداشته یا اتفاقی در گذشته، اتفاقی سبب بی‌اعتمادی وی نسبت به این فرآیند شده باشد. از طرفی درخواست از افراد برای نگارش و مستندسازی تمام دانسته‌هایشان بدون وجود تقاضا و یا فرد نیازمند به آن دانش، موجب مقاومت‌های آتی می‌شود. برقراری ارتباط بین افراد (صاحبان و درخواست‌کنندگان دانش) مهم‌تر از تولید مستنداتی است که شاید هیچ‌وقت تقاضایی برای آن ایجاد نشود.



آغاز سفری هوشمندانه: مدیریت دانش در ستاره اول، پلی به سوی نوآوری
آغاز سفری هوشمندانه: مدیریت دانش در ستار ...
مشاوران توسعه آینده؛ 20 سال راهکارهای نوآورانه مدیریت دانش
مشاوران توسعه آینده؛ 20 سال راهکارهای نو ...
4 شاخص کلیدی عملکرد برای سنجش اثربخشی پایگاه دانش
4 شاخص کلیدی عملکرد برای سنجش اثربخشی پا ...
برگزاری جلسات مصاحبه شناخت و استخراج فیلدهای دانشی در شرکت ملی پست
برگزاری جلسات مصاحبه شناخت و استخراج فیل ...
برگزاری جلسه انجمن خبرگی در آریاساسول
برگزاری جلسه انجمن خبرگی در شرکت آریاساس ...
پیاده‌سازی مدیریت دانش در شرکت فولاد هرمزگان
پیاده‌سازی مدیریت دانش در شرکت فولاد هرم ...
صنایع یاس ارغوانی
مهندس طاهری- صنایع یاس ارغوانی
نظام جامع مدیریت دانش با همکاری سازنده و تعهد کاری مجموعه مشاوران توسعه آینده توسط شرکت مهندسی صنایع یاس ارغوانی در مدیریت امور فناوری اطلاعات بانک ملت، با موفقیت پیاده‌سازی شد.
با عنایت به این موضوع که استفاده افراد از فرآیندها و ابزارهای مدیریت دانش و مشارکت در این مهم کاملاً امری فرهنگی است؛ کماکان جهت مشارکت حداکثری همکاران و اثربخش‌سازی دانش‌ها و تجارب اشتراک‌گذاری‌شده در ابتدای مسیر هستیم. همچنین امیدواریم با همکاری و رهنمودهای ارزنده تیم مشاوران توسعه آینده به موفقیت کامل در این مسیر نائل آییم

 
شرکت پتروشيمی رازی
مهندس اقتداریان- شرکت پتروشيمی رازی
مشاوران توسعه آینده به‌عنوان اولین شرکت ایرانی که از سال ۱۳۸3 در حوزه مدیریت دانش فعالیت داشته، توانسته است با بکارگیری روش‌های نوین و به‌روزآوری شیوه‌های کاری در صنایع بزرگ کشور ایفای نقش نماید. این نقش آفرینی با کشف، استخراج و غنی‌سازی دانش سازمانی و بهبود روش‌های انجام کار، به شکل چشم‌گیری در طیف وسیعی از مشتریان منجر به کاهش دوباره‌کاری‌ها، افزایش مزیت رقابتی و تاب‌آوری آن‌ها در فضای کسب‌و‌کار شده است.
شرکت ملی گاز ایران
مهندس صدری- شرکت ملی گاز ایران
جمع‌آوری قریب به 1500 بسته دانشی ارزشمند از 50 مدیر ارشد و خبره شرکت ملی گاز ایران ،کاری دشوار اما کم نظیر بود که تیم اجرایی و کارشناسان به خوبی از عهده آن بر آمدند.
شهرداری منطقه 10
مهندس شریف زاده- شهرداری منطقه 10
در سال ۱۳۹۱ به همت اداره آموزش شهرداری منطقه ۱۰ تهران، سیستم مدیریت دانش شهرداری منظقه ۱۰ راه‌اندازی شد. با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده مراحل شناخت، SWOT، شناسایی فیلدهای دانشی شهرداری، مصاحبه با خبرگان و... انجام پذیرفت و در نهایت با نصب نرم‌افزار مدیریت دانش، سامانه شهرداری منطقه ۱۰ راه‌اندازی شد. شهرداری منطقه ۱۰ تهران اولین شهرداری در سراسر کشور است که دارای این سامانه بوده و به‌طور فعالانه نسبت به استخراج و اشتراک دانش کارکنانش اقدام می‌نماید.  توسعه مشارکت عمومی کارکنان در فرآیندهای سازمانی، توسعه یادگیری در سطح کارکنان، پرهیز از دوباره‌کاری، کاهش هزینه‌ها و... بخشی از ثمرات راه‌اندازی این سیستم می‌باشد.
وزارت راه و ترابری
دکتر جعفرپور- مدیر دانش اسبق وزارت راه و ترابری
آینده شرکت مشاوران توسعه آینده در حوزه مدیریت دانش بسیار درخشان است. این شرکت آغازگر خوبی برای مدیریت دانش در ایران بوده است.
راهداری و حمل و نقل جاده‌ای
دکتر فلاح کهن- مسئول مدیریت دانش سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای

کادر مجرب و دانش آموخته شرکت مشاوران توسعه آینده با پیاده‌سازی سیستم مدیریت دانش و استقرار نرم‌افزار مرتبط به همراه ارائه بیش از ۱۶۰۰ نفر ساعت آموزش و ثبت ۱۸۰ بسته دانشی گامی بلند در جهت دستیابی به اهداف دانشی و ارتقاء بینش کارکنان سازمان برداشته است.
 
هلدینگ کشاورزی پارس
مهندس تهرانخواه- هلدینگ کشاورزی پارس
شرکت گسترش کشاورزی و دامپروری فردوس پارس با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده، توانست ضمن جمع‌آوری تجربیات مربوط به "طراحی و ساخت گلخانه‌ها" بستر نرم‌افزاری مناسبی را برای درج تجربیات جدید طراحی گلخانه‌ها ایجاد و مورد بهره‌برداری قرار دهد.
شرکت مادر تخصصی مدیریت ساخت و تهیه کالای آب و برق (ساتکاب)
دکتر لطیفی- شرکت مادر تخصصی مدیریت ساخت و تهیه کالای آب و برق (ساتکاب)
به دنبال گسترش فعالیت‌های شرکت ساتکاب، ایجاد بانک دانشی و آشنایی افراد با تکنیک‌های مدیریت دانش امری الزامی محسوب می‌شد که شرکت مشاوران توسعه آینده با ارائه خدمات تخصصی در این حوزه توانست ما را در این امر یاری کند.
هلدينگ میدکو

هلدینگ میدکو از اوایل دهه نود توسعه مدیریت دانش را با همکاری مشاوران توسعه آینده آغاز نمود. اجرای مدیریت دانش در میدکو با یک پروژه پایلوت در سطح ستاد آغاز شد و به سرعت در شرکت های زیرمجموعه توسعه پیدا...

پالایش نفت تهران

شرکت پالایش نفت تهران به عنوان یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین پالایشگاه‌های کشور از سال ۱۳۸۷ سفر مدیریت دانشی خود را با مشاوران توسعه آینده آغاز نمود. در آن سال‌ها بسیاری در مورد کارایی ا...

صنایع مس شهید باهنر

عدم مشارکت نیروی انسانی در فعالیت‌های مدیریت دانش به عنوان یکی از چالش‌های سازمانی شناخته شده است. لذا بسیاری از سازمان‌های کشور به هنگام پیاده‌سازی مدیریت دانش در سازمان خود با ای...