چگونه تیمهای مجازی بهتر میتوانند دانش خود را به اشتراک بگذارند؟
الهه جدیدزاده
کارشناس ارشد مدیریت دانش
تاریخ انتشار:
1400/4/2
علیرغم فراهم کردن بستر مناسب برای دورکاری کارکنان در بسیاری از شرکتهای فناوری، اغلب مدیران نگران مشکلات ناشی از اشتراک دانش و تجربه، از راه دور هستند. با توجه به ارزشمندی دانش و تجارب افراد، روشهایی جهت تسهیل به اشتراکگذاری دانش از راه دور به وجود آمده است.
علیرغم پیشرفتهای چشمگیر فناوری در محیط کار، اصل پارتو تا به امروز ادامه دارد. به منظور بررسی این موضوع چگونگی تسهیل اشتراک دانش میان همکاران یک مرکز تماس فروش ربایشی که دادههای بهرهوری فروش شخصی را برای هر یک از فروشندگان جمعآوری میکند، مورد ارزیابی قرار گرفت.
اگر بهترین کارکنان شیوههای موجود را توسعه داده باشند، آیا قادر به اشتراک این دانش با دیگران هستند؟ در غیر این صورت چه عاملی مانع از اشتراک دانش شده است؟
چند دلیل برای عدم انتقال تجربههای کارکنان برتر به کل گروه وجود دارد:
به علت رقابتپذیری فروشندگان، انگیزه کافی برای اشتراکگذاری دانش وجود ندارد. با توجه به این دیدگاه، شرکتها باید انگیزههایی را برای تمایل کارکنان با عملکرد بالا به اشتراک دانش و تجارب فراهم آورند.
دیدگاه دیگر در ارتباط با اجتماعی بودن انسان میباشد به طوریکه در صورت مواجهه با پرسش مشتاقانه از سوی سایر همکاران، دانش و تجربه خود را به اشتراک میگذارد. در این دیدگاه امکان ایجاد نوعی مانع اجتماعی برای همکاری کارکنانی با عملکرد ضعیف وجود دارد چرا که این قبیل افراد مایل به بروز نقاط ضعف خود نیستند؛ بنابراین مدیران باید راهی برای ترغیب افراد به اشتراک دانش و تجارب بیایند.
در راستای تشخیص چگونگی استفاده شرکتها از دانش خود آزمایشهایی جهت تمایز بین موانع تسهیم دانش طراحی شده است. در یکی از آزمایشها بیش از 600 فروشنده بهطور تصادفی انتخاب و در چهار گروه مختلف قرار گرفتند.
هر گروه در طول چهار هفته مداخلههای مدیریتی و رفتار متفاوتی را دریافت میکردند و هر رفتار، یک مانع فرضی یا ترکیبی از موانع احتمالی را هدف قرار داده بود. وجود کارکنانی با وظایف مشابه و در عین حال مستقل، مرکز تماس فروش ربایشی را به مکانی ایدهآل برای مطالعه شیوههای اشتراک دانش تبدیل کرده بود.
آیا مدیران نیاز به تمرکز همزمان در رفع موانع اجتماعی و ارائه مشوقها دارند؟
مقایسه سه گروه مورد آزمایش، تفاوت چشمگیر در کارآیی بین رویکرد جلسات هدایت شده و رویکرد انگیزه محور را نشان میدهد. در طی جلسات چهار هفتهای بهرهوری کارکنانی که به صورت تصادفی در یک گروه قرار داشتند 24% افزایش یافت. در مقابل افزایش بهرهوری فروش کارکنانی که فقط مشوقهای صریح دریافت کرده بودند 13% رشد داشت.
افزایش بهرهوری در جلسات هدایت شونده پس از پایان جلسات رسمی هم به خوبی ادامه یافت؛ به طوریکه چندین ماه بعد، میزان فروش کارکنان شرکتکننده در این جلسات بهطور متوسط 18٪ رشد پیدا کرده بود. به طور کلی کارمندانی که با همتایانی با عملکرد بالا در یک گروه قرار گرفته بودند بیشترین کارایی را داشتند.
نتایج حاکی از تأثیر پایین برنامههای تشویقی در فرآیند فروش میباشد و فروش کارکنانی که هر دو مداخله مدیریتی (مشوقهای عملکردی و جلسات هدایت شونده) را دریافت کردهاند، افزایش یافته است.
در مجموع اصطکاکهای اجتماعی مانند بینظمی یا خجالت ناشی از درخواست یک همکار با عملکرد بهتر برای ملاقات و بحث در مورد استراتژیها علت اصلی عدم اشتراک اطلاعات در شرکت است.
اصول فوق در محیطهای کار مجازی هم وجود دارد و صرفاً تشخیص زمان دسترسی به همکاران برای پاسخگویی دشوارتر میباشد. سازمانها برای رفع نیازهای کسبوکار از فناوریهای جدید استقبال میکنند و جایگزینی فناوری با حضور فیزیکی به دلیل کاهش هزینهها، لایه جدیدی از اصطکاکهای اجتماعی را به وجود آورده است.
نظام جامع مدیریت دانش با همکاری سازنده و تعهد کاری مجموعه مشاوران توسعه آینده توسط شرکت مهندسی صنایع یاس ارغوانی در مدیریت امور فناوری اطلاعات بانک ملت، با موفقیت پیادهسازی شد.
با عنایت به این موضوع که استفاده افراد از فرآیندها و ابزارهای مدیریت دانش و مشارکت در این مهم کاملاً امری فرهنگی است؛ کماکان جهت مشارکت حداکثری همکاران و اثربخشسازی دانشها و تجارب اشتراکگذاریشده در ابتدای مسیر هستیم. همچنین امیدواریم با همکاری و رهنمودهای ارزنده تیم مشاوران توسعه آینده به موفقیت کامل در این مسیر نائل آییم
مهندس اقتداریان- شرکت پتروشيمی رازی
مشاوران توسعه آینده بهعنوان اولین شرکت ایرانی که از سال ۱۳۸3 در حوزه مدیریت دانش فعالیت داشته، توانسته است با بکارگیری روشهای نوین و بهروزآوری شیوههای کاری در صنایع بزرگ کشور ایفای نقش نماید. این نقش آفرینی با کشف، استخراج و غنیسازی دانش سازمانی و بهبود روشهای انجام کار، به شکل چشمگیری در طیف وسیعی از مشتریان منجر به کاهش دوبارهکاریها، افزایش مزیت رقابتی و تابآوری آنها در فضای کسبوکار شده است.
مهندس صدری- شرکت ملی گاز ایران
جمعآوری قریب به 1500 بسته دانشی ارزشمند از 50 مدیر ارشد و خبره شرکت ملی گاز ایران ،کاری دشوار اما کم نظیر بود که تیم اجرایی و کارشناسان به خوبی از عهده آن بر آمدند.
مهندس شریف زاده- شهرداری منطقه 10
در سال ۱۳۹۱ به همت اداره آموزش شهرداری منطقه ۱۰ تهران، سیستم مدیریت دانش شهرداری منظقه ۱۰ راهاندازی شد. با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده مراحل شناخت، SWOT، شناسایی فیلدهای دانشی شهرداری، مصاحبه با خبرگان و... انجام پذیرفت و در نهایت با نصب نرمافزار مدیریت دانش، سامانه شهرداری منطقه ۱۰ راهاندازی شد. شهرداری منطقه ۱۰ تهران اولین شهرداری در سراسر کشور است که دارای این سامانه بوده و بهطور فعالانه نسبت به استخراج و اشتراک دانش کارکنانش اقدام مینماید. توسعه مشارکت عمومی کارکنان در فرآیندهای سازمانی، توسعه یادگیری در سطح کارکنان، پرهیز از دوبارهکاری، کاهش هزینهها و... بخشی از ثمرات راهاندازی این سیستم میباشد.
دکتر جعفرپور- مدیر دانش اسبق وزارت راه و ترابری
آینده شرکت مشاوران توسعه آینده در حوزه مدیریت دانش بسیار درخشان است. این شرکت آغازگر خوبی برای مدیریت دانش در ایران بوده است.
دکتر فلاح کهن- مسئول مدیریت دانش سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای
کادر مجرب و دانش آموخته شرکت مشاوران توسعه آینده با پیادهسازی سیستم مدیریت دانش و استقرار نرمافزار مرتبط به همراه ارائه بیش از ۱۶۰۰ نفر ساعت آموزش و ثبت ۱۸۰ بسته دانشی گامی بلند در جهت دستیابی به اهداف دانشی و ارتقاء بینش کارکنان سازمان برداشته است.
مهندس تهرانخواه- هلدینگ کشاورزی پارس
شرکت گسترش کشاورزی و دامپروری فردوس پارس با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده، توانست ضمن جمعآوری تجربیات مربوط به "طراحی و ساخت گلخانهها" بستر نرمافزاری مناسبی را برای درج تجربیات جدید طراحی گلخانهها ایجاد و مورد بهرهبرداری قرار دهد.
دکتر لطیفی- شرکت مادر تخصصی مدیریت ساخت و تهیه کالای آب و برق (ساتکاب)
به دنبال گسترش فعالیتهای شرکت ساتکاب، ایجاد بانک دانشی و آشنایی افراد با تکنیکهای مدیریت دانش امری الزامی محسوب میشد که شرکت مشاوران توسعه آینده با ارائه خدمات تخصصی در این حوزه توانست ما را در این امر یاری کند.
داستان موفقیت مشتریان
هلدینگ میدکو از اوایل دهه نود توسعه مدیریت دانش را با همکاری مشاوران توسعه آینده آغاز نمود. اجرای مدیریت دانش در میدکو با یک پروژه پایلوت در سطح ستاد آغاز شد و به سرعت در شرکت های زیرمجموعه توسعه پیدا...
امروزه گسترش فعالیتها، تنوع و تعدد نیازهای زندگی شهری، فرصت اشتباه و اختراع دوباره چرخ را از سازمانهای خدماتی گرفته است. هزینه تولید دوباره دانش و ریسک از دست دادن آن افزایش یافته و مدیریت...
شرکت پالایش نفت تهران به عنوان یکی از بزرگترین و قدیمیترین پالایشگاههای کشور از سال ۱۳۸۷ سفر مدیریت دانشی خود را با مشاوران توسعه آینده آغاز نمود. در آن سالها بسیاری در مورد کارایی ا...
عدم مشارکت نیروی انسانی در فعالیتهای مدیریت دانش به عنوان یکی از چالشهای سازمانی شناخته شده است. لذا بسیاری از سازمانهای کشور به هنگام پیادهسازی مدیریت دانش در سازمان خود با ای...
شرکت آب تهران در سال ۱۳۳۴ پس از ۹ سال مطالعه و اقدامات مختلف جهت تامین آب وتصفیه و توزیع آن رسما“ تاسیس و شروع به کار نمود، سپس درســال ۱۳۴۳ قانون تاسیس وزارت آب وبرق به تصویب مجلس رسید و ...