صنایع مس شهید باهنر

اصطلاح "حرمت مسجد را متولی آن نگه می‌دارد"، اصطلاحی قدیمی اما همیشه کارآمد است! 
جلسه شروع پروژه پیاده‌سازی نظام جامع مدیریت دانش در تیرماه 1397 برگزار شد. حضور کلیه معاونین و مدیران بدون غیاب حتی یک فرد کلیدی قابل توجه بود. همچنین، حضور مدیرعامل شرکت در جلسه و سخنرانی ابتدای جلسه ایشان مبنی بر اهمیت و ضروریت مدیریت دانش را می‌توان به عنوان نقطه آغازین موفقیت شرکت در پیاده‌سازی نظام جامع مدیریت دانش دانست. آنچه که در صحبت‌های مدیرعامل خطاب به کلیه معاونین و مدیران بیشتر از همه قابل توجه بود، تبیین ضرورت در دستور کار قراردادن فعالیت‌های مدیریت دانش منطبق با برنامه‌ریزی‌های مشاور و ارائه گزارش ماهانه به مدیریت ارشد بود. این نکته را نباید فراموش کرد که برخی از فعالیت‌های مدیریت دانش، پیش از اینکه تبدیل به یک پروژه مشاوره‌ای شود، در اشکال مختلف از طریق دستور مستقیم مدیرعامل در این شرکت در حال انجام بود. مهم‌ترین این اقدامات، ثبت کلیه وقایع و درس‌آموخته‌ها در طی سال توسط مدیران و ارائه آن به مدیرعامل شرکت در پایان هر سال بود. همه این موارد نشان دهنده میزان اهمیت و اولویت مدیرت دانش در فرهنگ سازمانی شرکت مس شهید باهنر را نشان می‌داد.

در جلسات آموزشی مدیریت دانش که به‌منظور تبیین مفاهیم، اهداف و ضرورت مدیریت دانش برگزار شد، نفرات شرکت کننده ترکیبی از معاون، مدیر، کارشناس و حتی تکنسین بودند. حضور معاون و مدیر در کنار کارشناس و تکنسین این حس را به وجود آورد که یادگیری و تسهیم دانش جایگاه سازمانی نمی‌شناسد و هر فرد با هر میزان تجربه و سطح شغلی، می‌بایست در راستای یادگیری و کسب دانش فعالیت کند.

به راستی میزان اثر گذاری دستور یک مدیر مبنی بر ثبت دانش بیشتر است یا مشارکت مدیر در به اشتراک‌گذاری دانش خود و شنیدن تجارب سایر همکاران؟
کارگاه‌های دانش‌نویسی به‌منظور آموزش شیوه دانش‌نویسی و تجربه‌نگاری در طی پروژه پیاده‌سازی مدیریت دانش برگزار شدند. در این کارگاه‌ها که با رویکرد یادگیری عملی برگزار می‌شود، شرکت‌کنندگان با نحوه شناسایی یک دانش و تجربه و چگونگی ثبت آن در قالب یک بسته دانشی آشنا می‌شوند و به‌منظور نهادینه‌سازی آموزش به‌صورت عملی هر یک از افراد یک یا چند بسته دانشی را در طی کارگاه تدوین می‌کند. نکته قابل توجه در کارگاه‌های دانش‌نویسی مس شهید باهنر، حضور فعال مدیران و معاونین شرکت در کنار پرسنل و ثبت تجارب به‌صورت فعالانه بود. این اقدام مقاومت احتمالی به‌منظور عدم مشارکت در تسهیم دانش را به حداقل می‌رساند و موجب افزایش انگیزش افراد می‌شد. در طی کارگاه در ابتدا مدیر واحد مربوطه تجربه‌ی تدوین شده خود را در مقابل سایر همکاران می‌خواند و سایرین را به ثبت و بیان دانش و تجارب تشویق می‌کرد. 

مهندسان دانش تعدادی از دانشکاران فعال و علاقه‌مند به مدیریت دانش می‌باشند که در جاری‌سازی فرآیندهای مدیریت دانش در واحد سازمانی خود یاری می‌رسانند. تئوری دومینو که در علم سیاست مطرح شده است را می‌توان در مدیریت منابع انسانی اینگونه تعریف کرد: افرادی که دارای انگیزش بالایی در اجرای فعالیت‌های سازمان هستند را می‌بایستد در کنار افراد بی ‌انگیزه قرار داد. این اقدام تمایل افراد بی انگیزه به مشارکت و فعالیت در سازمان را بیشتر می‌کند. با همکاری مدیران واحدها، بر اساس ویژگی‌‌های مهندسان دانش، افرادی که نزدیکترین ویژگی‌های را داشتند به‌عنوان تسهیل‌گر انتخاب شدند. در ادامه فعالیت‌های پروژه، جلسات مهندسان دانش برگزار شد و مسئولیت شناسایی خبرگان، عناوین دانشی و نیازهای دانشی بعهده این افراد قرار گرفت. روند جلسات مهندسان دانش با توجه به نظارت و تشویق مدیران و دریافت گزارش هفتگی از مهندسان، به‌گونه‌ای پیش رفت که کلیه افراد به صورت همگون و یکپارچه در مسئولیتی که به عهده آنان سپرده شده بود موفق عمل کردند. این رویکرد در سایر بخش‌های شرکت موجب افزایش انگیزش و مشارکت در فعالیت‌های مدیریت دانش شد.

نرم‌افزار مدیریت دانش به ‌عنوان رکن فناوری اطلاعات نقش مهمی را در پیاده‌سازی سیتم مدیریت دانش ایفا می‌کند. این نرم‌افزار به‌عنوان یک شبکه دانشی بستری به‌منظور تسهیم و به‌کارگیری دانش در میان کارکنان سازمان است. در مس شهید باهنر پس از برگزاری کارگاه‌های آموزش نرم‌افزار مدیریت دانش، هر یک از افراد شرکت از مدیریت عامل تا پایین‌ترین رتبه سازمانی به‌عنوان یک دانشکار عضور سامانه شدند. اکنون نکته قابل توجه ثبت دانش از سوی مدیرعامل، معاونین و مدیران در این شبکه دانشی است. همچنین افرادی که در این سامانه تجربه و دانش خود را به اشتراک می‌گذارند مورد تشویق و تقدیر مدیریت عامل و سایر مدیران از طریق دریافت comment  و like قرار می‌گیرند.

در حال حاضر پس از گذشت حدودا 2سال از پیاده‌سازی سیستم مدیریت دانش در شرکت مس شهید باهنر، مشارکت در فعالیت‌های مدیریت دانش در این شرکت نه تنها به‌عنوان یک وظیفه بلکه به‌عنوان یک فعالیت نهادینه شده در فرآیندهای سازمانی است. ثبت مداوم درس‌آموخته‌ها در سامانه مدیریت دانش مس شهید باهنر، تعداد دانش این شبکه دانشی را به بیش از 600 بسته دانشی رسانده است. همچینن به‌کارگیری مجدد 30 تجربه در واحدهای کاری منجربه به کاهش هزینه نیم میلیاردی شده است.