صنایع مس شهید باهنر
عدم مشارکت نیروی انسانی در فعالیت‌های مدیریت دانش به عنوان یکی از چالش‌های سازمانی شناخته شده است. لذا بسیاری از سازمان‌های کشور به هنگام پیاده‌سازی مدیریت دانش در سازمان خود با این چالش مواجه می‌شوند. شاخص‌هایی که در پرسشنامه سنجش بلوغ مدیریت دانش به‌منظور شناسایی فرهنگ سازمانی در زمینه مشارکت و همکاری عمومی در نظر گرفته شده است عبارتند از: مشارکت مدیران، اعتماد سازمانی، کارتیمی و مشارکت کارکنان. این شاخص‌ها بیانگر اهمیت روحیه مشارکت در فرهنگ سازمانی است که متضمن موفقیت پیاده‌سازی مدیریت دانش خواهد بود.
شرکت صنایع مس شهید باهنر به‌عنوان بزرگترین مجتمع صنعتی ارتباط‌دهنده معادن مس و روی کشور با صنایع تولیدی به شمار می‌رود. در سال 1397، پروژه پیاده‌سازی نظام جامع مدیریت دانش در هشت حوزه شامل کارخانه لوله مسی، نورد، تعمیرات مکانیک، تعمیرات برق، تحقیق و توسعه، سیستم‌های مدیریتی، بازاریابی و فروش و فناوری اطلاعات به‌عنوان پایلوت در شرکت صنایع مس شهید باهنر اجرا شد.
یکی از شاخص‌ترین عناصر موفقیت مس شهید باهنر در طی فرآیند پیاده‌سازی مدیریت دانش، انگیزش و مشارکت پرسنل شرکت بود. در ادامه مصداق‌هایی از نگرش‌ها و اقداماتی که منجر به افزایش مشارکت پرسنل در پیاده‌سازی مدیریت دانش و در نهایت ایجاد یک شبکه فعال تسهیم دانش شد، بیان می‌شود.
شرکت صنایع مس شهید باهنر به‌عنوان بزرگترین مجتمع صنعتی ارتباط‌دهنده معادن مس و روی کشور با صنایع تولیدی به شمار می‌رود. در سال 1397، پروژه پیاده‌سازی نظام جامع مدیریت دانش در هشت حوزه شامل کارخانه لوله مسی، نورد، تعمیرات مکانیک، تعمیرات برق، تحقیق و توسعه، سیستم‌های مدیریتی، بازاریابی و فروش و فناوری اطلاعات به‌عنوان پایلوت در شرکت صنایع مس شهید باهنر اجرا شد.
یکی از شاخص‌ترین عناصر موفقیت مس شهید باهنر در طی فرآیند پیاده‌سازی مدیریت دانش، انگیزش و مشارکت پرسنل شرکت بود. در ادامه مصداق‌هایی از نگرش‌ها و اقداماتی که منجر به افزایش مشارکت پرسنل در پیاده‌سازی مدیریت دانش و در نهایت ایجاد یک شبکه فعال تسهیم دانش شد، بیان می‌شود.
نقش راهبردی مدیریت عامل به‌عنوان رهبر سازمان
اصطلاح "حرمت مسجد را متولی آن نگه می‌دارد"، اصطلاحی قدیمی اما همیشه کارآمد است!
جلسه شروع پروژه پیاده‌سازی نظام جامع مدیریت دانش در تیرماه ۱۳۹۷ برگزار شد. حضور کلیه معاونین و مدیران بدون غیبت حتی یک فرد کلیدی، قابل توجه بود. همچنین حضور مدیرعامل شرکت در جلسه و سخنرانی ابتدایی ایشان مبنی بر اهمیت و ضروریت مدیریت دانش را می‌توان به عنوان نقطه آغازین موفقیت شرکت در پیاده‌سازی نظام جامع مدیریت دانش دانست. آنچه که در صحبت‌های مدیرعامل خطاب به کلیه معاونین و مدیران بیشتر از همه قابل توجه بود، تبیین ضرورت در دستور کار قراردادن فعالیت‌های مدیریت دانش منطبق با برنامه‌ریزی‌های مشاور و ارائه گزارش ماهانه به مدیریت ارشد بود. این نکته را نباید فراموش کرد که برخی از فعالیت‌های مدیریت دانش، پیش از اینکه تبدیل به یک پروژه مشاوره‌ای شود، در اشکال مختلف از طریق دستور مستقیم مدیرعامل در این شرکت در حال انجام بود. مهم‌ترین این اقدامات، ثبت کلیه وقایع و درس‌آموخته‌ها در طی سال، توسط مدیران و ارائه آن به مدیرعامل شرکت در پایان هر سال بود. همه این موارد نشان دهنده میزان اهمیت و اولویت مدیرت دانش در فرهنگ سازمانی شرکت مس شهید باهنر را نشان می‌داد.
جلسه شروع پروژه پیاده‌سازی نظام جامع مدیریت دانش در تیرماه ۱۳۹۷ برگزار شد. حضور کلیه معاونین و مدیران بدون غیبت حتی یک فرد کلیدی، قابل توجه بود. همچنین حضور مدیرعامل شرکت در جلسه و سخنرانی ابتدایی ایشان مبنی بر اهمیت و ضروریت مدیریت دانش را می‌توان به عنوان نقطه آغازین موفقیت شرکت در پیاده‌سازی نظام جامع مدیریت دانش دانست. آنچه که در صحبت‌های مدیرعامل خطاب به کلیه معاونین و مدیران بیشتر از همه قابل توجه بود، تبیین ضرورت در دستور کار قراردادن فعالیت‌های مدیریت دانش منطبق با برنامه‌ریزی‌های مشاور و ارائه گزارش ماهانه به مدیریت ارشد بود. این نکته را نباید فراموش کرد که برخی از فعالیت‌های مدیریت دانش، پیش از اینکه تبدیل به یک پروژه مشاوره‌ای شود، در اشکال مختلف از طریق دستور مستقیم مدیرعامل در این شرکت در حال انجام بود. مهم‌ترین این اقدامات، ثبت کلیه وقایع و درس‌آموخته‌ها در طی سال، توسط مدیران و ارائه آن به مدیرعامل شرکت در پایان هر سال بود. همه این موارد نشان دهنده میزان اهمیت و اولویت مدیرت دانش در فرهنگ سازمانی شرکت مس شهید باهنر را نشان می‌داد.
هم‌افزایی مدیران و کارشناسان در کنار یکدیگر
در جلسات آموزشی مدیریت دانش که به‌منظور تبیین مفاهیم، اهداف و ضرورت مدیریت دانش برگزار شد، نفرات شرکت کننده ترکیبی از معاونین، مدیران، کارشناسان و حتی تکنسینها بودند. حضور معاون و مدیر در کنار کارشناس و تکنسین این حس را به وجود آورد که یادگیری و تسهیم دانش جایگاه سازمانی نمی‌شناسد و هر فرد با هر میزان تجربه و سطح شغلی، می‌بایست در راستای یادگیری و کسب دانش فعالیت کند.
اتخاذ رویکرد عملگرایانه از سوی لایه مدیریتی شرکت
به عمل کار برآید به سخندانی نیست!به راستی میزان اثرگذاری دستور یک مدیر مبنی بر ثبت دانش بیشتر است یا مشارکت مدیر در به اشتراک‌گذاری دانش خود و شنیدن تجارب سایر همکاران؟
کارگاه‌های استخراج و ثبت دانش شخصی به‌منظور آموزش شیوه دانش‌نویسی و تجربه‌نگاری در طی پروژه پیاده‌سازی مدیریت دانش برگزار شدند. در این کارگاه‌ها که با رویکرد یادگیری عملی برگزار می‌شود، شرکت‌کنندگان با نحوه شناسایی یک دانش و تجربه و چگونگی ثبت آن در قالب یک بسته دانشی آشنا شده و به‌منظور نهادینه‌سازی عملی آموزش، هر یک از افراد یک یا چند بسته دانشی را در طی کارگاه تدوین می‌کنند. نکته قابل توجه در کارگاه‌های دانش‌نویسی مس شهید باهنر، حضور فعال مدیران و معاونین شرکت در کنار پرسنل و ثبت تجارب به‌صورت فعالانه بود. این اقدام مقاومت احتمالی به‌منظور عدم مشارکت در تسهیم دانش را به حداقل می‌رساند و موجب افزایش انگیزش افراد می‌شد. در کارگاه‌ها ابتدا مدیر واحد مربوطه، تجربه‌ی تدوین شده خود را در مقابل سایر همکاران می‌خواند و سایرین را به ثبت و بیان دانش و تجارب تشویق می‌کرد.
استفاده مؤثر از افراد فعال و علاقه‌مند به تسهیم دانش
مهندسان دانش تعدادی از دانشکاران فعال و علاقه‌مند به مدیریت دانش می‌باشند که واحد سازمانی خود را در جاری‌سازی فرآیندهای مدیریت دانش یاری می‌رسانند. تئوری دومینو که در علم سیاست مطرح شده را می‌توان در مدیریت منابع انسانی اینگونه تعریف کرد: افرادی که دارای انگیزش بالایی در اجرای فعالیت‌های سازمان هستند را می‌بایست در کنار افراد بیانگیزه قرار داد. این اقدام تمایل افراد بیانگیزه به مشارکت و فعالیت در سازمان را بیشتر می‌کند. با همکاری مدیران واحدها، براساس ویژگیهای مهندسان دانش، افرادی که نزدیکترین ویژگیهای را داشتند به‌عنوان تسهیل‌گر انتخاب شدند. در ادامه فعالیت‌های پروژه، جلسات مهندسان دانش برگزار شد و مسئولیت شناسایی خبرگان، عناوین دانشی و نیازهای دانشی به عهده این افراد قرار گرفت. روند جلسات مهندسان دانش با توجه به نظارت و تشویق مدیران و دریافت گزارش هفتگی از مهندسان، به‌گونه‌ای پیش رفت که کلیه افراد به صورت همگون و یکپارچه در مسئولیتی که به عهده آنان سپرده شده بود موفق عمل کردند. این رویکرد در سایر بخش‌های شرکت موجب افزایش انگیزش و مشارکت در فعالیت‌های مدیریت دانش شد.
حضور فعال مدیران شرکت در سامانه مدیریت دانش
نرم‌افزار مدیریت دانش به عنوان رکن فناوری اطلاعات نقش مهمی را در پیاده‌سازی سیستم مدیریت دانش ایفا می‌کند. این نرم‌افزار به‌عنوان یک شبکه دانشی بستری به‌منظور تسهیم و به‌کارگیری دانش در میان کارکنان سازمان است. در شرکت مس شهید باهنر پس از برگزاری کارگاه‌های آموزش نرم‌افزار مدیریت دانش، هر یک از افراد شرکت از مدیریت عامل تا پایین‌ترین رتبه سازمانی به‌عنوان یک دانشکار عضور سامانه شدند و اکنون نکته قابل توجه، ثبت دانش از سوی مدیرعامل، معاونین و مدیران در این شبکه دانشی است. همچنین افرادی که در این سامانه تجربه و دانش خود را به اشتراک می‌گذارند مورد تشویق و تقدیر مدیریت عامل و سایر مدیران از طریق دریافت comment و like قرار می‌گیرند.
عوامل کلیدی موفقیت در پیاده‌سازی مدیریت دانش
در پایان به‌طور خلاصه عوامل کلیدی که منجر به موفقیت این شرکت در افزایش مشارکت کارکنان در پیاده‌سازی مدیریت دانش شدند عبارتند از:• تبیین میزان اهمیت و ضرورت مدیریت دانش از سوی مدیریت عامل؛
• پیگیری مستمر مدیریت عامل از معاونان و مدیران اجرایی به‌منظور دریافت گزارش فعالیت واحدها؛
• مشارکت فعالانه کلیه لایه‌های مدیریتی در کنار کارشناسان شرکت در فعالیت‌های مدیریت دانش؛
• مورد توجه قراردادن فعالیت‌های افراد در سیستم مدیریت دانش از سوی مدیران؛
• شناسایی افراد با انگیزه مشارکت بالا و به‌کارگیری این افراد جهت ارتقاء انگیزه سایرین.
در حال حاضر پس از گذشت حدودا ۲ سال از پیاده‌سازی سیستم مدیریت دانش در شرکت مس شهید باهنر، مشارکت در فعالیت‌های مدیریت دانش در این شرکت نه تنها به‌عنوان یک وظیفه بلکه به‌عنوان یک فعالیت نهادینه شده در فرآیندهای سازمانی است. ثبت مداوم درس‌آموخته‌ها در سامانه مدیریت دانش مس شهید باهنر، تعداد دانش‌های این شبکه دانشی را به بیش از ۶۰۰ بسته دانشی رسانده است. همچینن به‌کارگیری مجدد ۳۰ تجربه در واحدهای کاری منجربه به کاهش هزینه نیم میلیاردی شده است.
مهندس طاهری- صنایع یاس ارغوانی
نظام جامع مدیریت دانش با همکاری سازنده و تعهد کاری مجموعه مشاوران توسعه آینده توسط شرکت مهندسی صنایع یاس ارغوانی در مدیریت امور فناوری اطلاعات بانک ملت، با موفقیت پیاده‌سازی شد.
با عنایت به این موضوع که استفاده افراد از فرآیندها و ابزارهای مدیریت دانش و مشارکت در این مهم کاملاً امری فرهنگی است؛ کماکان جهت مشارکت حداکثری همکاران و اثربخش‌سازی دانش‌ها و تجارب اشتراک‌گذاری‌شده در ابتدای مسیر هستیم. همچنین امیدواریم با همکاری و رهنمودهای ارزنده تیم مشاوران توسعه آینده به موفقیت کامل در این مسیر نائل آییم
با عنایت به این موضوع که استفاده افراد از فرآیندها و ابزارهای مدیریت دانش و مشارکت در این مهم کاملاً امری فرهنگی است؛ کماکان جهت مشارکت حداکثری همکاران و اثربخش‌سازی دانش‌ها و تجارب اشتراک‌گذاری‌شده در ابتدای مسیر هستیم. همچنین امیدواریم با همکاری و رهنمودهای ارزنده تیم مشاوران توسعه آینده به موفقیت کامل در این مسیر نائل آییم
مهندس اقتداریان- شرکت پتروشيمی رازی
مشاوران توسعه آینده به‌عنوان اولین شرکت ایرانی که از سال ۱۳۸3 در حوزه مدیریت دانش فعالیت داشته، توانسته است با بکارگیری روش‌های نوین و به‌روزآوری شیوه‌های کاری در صنایع بزرگ کشور ایفای نقش نماید. این نقش آفرینی با کشف، استخراج و غنی‌سازی دانش سازمانی و بهبود روش‌های انجام کار، به شکل چشم‌گیری در طیف وسیعی از مشتریان منجر به کاهش دوباره‌کاری‌ها، افزایش مزیت رقابتی و تاب‌آوری آن‌ها در فضای کسب‌و‌کار شده است.
مهندس صدری- شرکت ملی گاز ایران
جمع‌آوری قریب به 1500 بسته دانشی ارزشمند از 50 مدیر ارشد و خبره شرکت ملی گاز ایران ،کاری دشوار اما کم نظیر بود که تیم اجرایی و کارشناسان به خوبی از عهده آن بر آمدند.
مهندس شریف زاده- شهرداری منطقه 10
در سال ۱۳۹۱ به همت اداره آموزش شهرداری منطقه ۱۰ تهران، سیستم مدیریت دانش شهرداری منظقه ۱۰ راه‌اندازی شد. با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده مراحل شناخت، SWOT، شناسایی فیلدهای دانشی شهرداری، مصاحبه با خبرگان و... انجام پذیرفت و در نهایت با نصب نرم‌افزار مدیریت دانش، سامانه شهرداری منطقه ۱۰ راه‌اندازی شد. شهرداری منطقه ۱۰ تهران اولین شهرداری در سراسر کشور است که دارای این سامانه بوده و به‌طور فعالانه نسبت به استخراج و اشتراک دانش کارکنانش اقدام می‌نماید. توسعه مشارکت عمومی کارکنان در فرآیندهای سازمانی، توسعه یادگیری در سطح کارکنان، پرهیز از دوباره‌کاری، کاهش هزینه‌ها و... بخشی از ثمرات راه‌اندازی این سیستم می‌باشد.
دکتر جعفرپور- مدیر دانش اسبق وزارت راه و ترابری
آینده شرکت مشاوران توسعه آینده در حوزه مدیریت دانش بسیار درخشان است. این شرکت آغازگر خوبی برای مدیریت دانش در ایران بوده است.
دکتر فلاح کهن- مسئول مدیریت دانش سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای
کادر مجرب و دانش آموخته شرکت مشاوران توسعه آینده با پیاده‌سازی سیستم مدیریت دانش و استقرار نرم‌افزار مرتبط به همراه ارائه بیش از ۱۶۰۰ نفر ساعت آموزش و ثبت ۱۸۰ بسته دانشی گامی بلند در جهت دستیابی به اهداف دانشی و ارتقاء بینش کارکنان سازمان برداشته است.
مهندس تهرانخواه- هلدینگ کشاورزی پارس
شرکت گسترش کشاورزی و دامپروری فردوس پارس با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده، توانست ضمن جمع‌آوری تجربیات مربوط به "طراحی و ساخت گلخانه‌ها" بستر نرم‌افزاری مناسبی را برای درج تجربیات جدید طراحی گلخانه‌ها ایجاد و مورد بهره‌برداری قرار دهد.
دکتر لطیفی- شرکت مادر تخصصی مدیریت ساخت و تهیه کالای آب و برق (ساتکاب)
به دنبال گسترش فعالیت‌های شرکت ساتکاب، ایجاد بانک دانشی و آشنایی افراد با تکنیک‌های مدیریت دانش امری الزامی محسوب می‌شد که شرکت مشاوران توسعه آینده با ارائه خدمات تخصصی در این حوزه توانست ما را در این امر یاری کند.
هلدینگ میدکو از اوایل دهه نود توسعه مدیریت دانش را با همکاری مشاوران توسعه آینده آغاز نمود. اجرای مدیریت دانش در میدکو با یک پروژه پایلوت در سطح ستاد آغاز شد و به سرعت در شرکت های زیرمجموعه توسعه پیدا...
امروزه گسترش فعالیت‌ها، تنوع و تعدد نیازهای زندگی شهری، فرصت اشتباه و اختراع دوباره چرخ را از سازمان‌های خدماتی گرفته است. هزینه تولید دوباره دانش و ریسک از دست دادن آن افزایش یافته و مدیریت...
شرکت پالایش نفت تهران به عنوان یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین پالایشگاه‌های کشور از سال ۱۳۸۷ سفر مدیریت دانشی خود را با مشاوران توسعه آینده آغاز نمود. در آن سال‌ها بسیاری در مورد کارایی ا...
عدم مشارکت نیروی انسانی در فعالیت‌های مدیریت دانش به عنوان یکی از چالش‌های سازمانی شناخته شده است. لذا بسیاری از سازمان‌های کشور به هنگام پیاده‌سازی مدیریت دانش در سازمان خود با ای...