اهمیت ویژه مدیریت دانش و نقش آن در زمان شیوع بیماری COVID-19

زهرا اسلامی    زهرا اسلامی
   کارشناس ارشد مدیریت دانش
  

تاریخ انتشار:
1399/5/15
فن‌آوری‌های مدیریت دانش اطلاعات دقیق و واقعی ارائه می‌دهند و از بروز عفونت‌های بعدی در این بحران مراقبت‌های بهداشتی جلوگیری می‌کنند.
روش‌های مدیریت دانش دیجیتال این اطمینان را می‌دهند که افراد مناسب در زمان مناسب، اطلاعات صحیح را در اختیار داشته باشند. این امر در زمان شیوع یک بیماری همه‌گیر که جان افراد در خطر است، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود. در زمان نوشتن این مقاله در 10 مارس ، سازمان بهداشت جهانی 113،702 مورد تأیید شده و 4012 فوت را گزارش کرده است. گذشته از آسیب‌های به وجود آمده ، بنا بر اعلام آژانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد ، به احتمال زیاد خسارت وارده به اقتصاد جهانی در سال 2020 به دلیل همه‌گیر شدن بیماری ویروس کرونا ، حدود 1 تریلیون دلار خواهد بود.

دانش بهداشت و درمان هنگامی که زندگی در معرض خطر است

با استفاده از یک پایگاه مدیریت دانش، امکان فعالیت کادر درمان از راه دور وجود خواهد داشت (خود را از قرار گرفتن در معرض بیماری مصون دارند) و از این طریق، آن‌ها شاهد یک تجربه عالی مراقبت از بیمار خواهند بود. به‌عنوان مثال، مقالات مرجع و درخت(ان) تصمیم¬گیری نوشته شده توسط یک دانشکار بهداشت و درمان، می‌توانند پشتیبان سریع و بدون دردسر نیازهای یک بیمار باشند. همچنین یک پزشک می‌تواند دانش جدیدی را که در حین کار میدانی کسب کرده را به‌اشتراک گذاشته و اشاعه دهد. این پزشک در عین حال می‌تواند به روند تصمیم‌گیری و سناریوهای ترسیم شده نیز دسترسی داشته باشد تا بدین‌وسیله از نوع اقدامات و نحوه رسیدگی به موارد خاص در زمان بروز آن‌ها آگاه باشد. این عملکردهای دانشی از طریق تمامی تلفن‌های همراه هوشمند، به راحتی در دسترس هستند.

به‌اشتراک‌گذاری دانش به‌منظور متوقف کردن ویروس کرونا

سازمان بهداشت جهانی دانش به‌روز را حفظ کرده و یافته‌های کلیدی را میان دولت‌ها، سازمان‌های بهداشتی و مردم به‌منظور آگاهی از علائم، درمان و اقدامات لازم جهت جلوگیری از شیوع بیشتر، به اشتراک می‌گذارد. با وجود قابلیت‌های اشتراک دانش دیجیتالی، عموم مردم و همچنین دست‌اندرکاران مراقبت‌های بهداشتی و ارگان‌های دولتی می‌توانند اطلاعات مورد نیاز خود را از طریق این پایگاه‌های دانشی کسب کرده و پس از تحلیل و بررسی، اقدامات لازم را در پیش گیرند.


مدیریت دانش در راستای پاسخ به فوریت‌های پزشکی

با افزایش استفاده از گوشی‌های هوشمند، ارتباطات سیار، پهنای باند اینترنت و دیجیتالی شدن، جمع‌آوری داده‌ها به شکل کامل‌تر و پیش‌بینی بهتر از آن‌ها امکان‌پذیر شده است. ابزارهای مدیریت دانش ارتباط و همکاری میان سازمان‌های بهداشت عمومی، پزشکان و ذی‌نفعان را تسهیل می‌کنند. هرچند امکاناتی از قبیل دیجیتالی شدن و اتصال به اینترنت مفید هستند، اما همچنان تضمین‌کننده ارائه نتایج مطلوب برای سلامتی نیستند. 
مدیریت دانش چگونه نقش مهمی در شیوع قبلی داشته است؟
•  در زمان شیوع ابولا در غرب آفریقا در سال 2013، از فناوری مدیریت دانش جهت ارسال پیام کوتاه استفاده شد و در صورت تخلیه یا قرنطینه افراد، آموزش و کنترل درمانی ارائه شد.
•  به هنگام شیوع بیماری SARS در سال 2003، تیمی از دانشمندان و محققان بریتیش کلمبیا با به‌اشتراک‌گذاری دانش و همکاری آنلاین، ابتکار خیلی خوبی را در راستای کشف هر چه سریع‌تر واکسن SARS خلق نمودند.

چه کسی از مدیریت دانش در بهداشت و درمان استفاده می‌کند؟

یک پایگاه دانش بهترین شیوه‌های تشخیص و درمان را مدیریت می‌کند و یافته‌های جدید را به سرعت به اشتراک می‌گذارد. اشتراک دانش به موقع، تصویر روشنی از شیوع بیماری و تأثیر آن ارائه می‌دهد. به‌عنوان مثال از جمله ارگان‌های اصلی متکی به چنین اطلاعات بهداشتی، می‌توان به CDC ، USAID و وزارت دفاع اشاره کرد.
علاوه بر موارد فوق رسانه‌های خبری بین‌المللی و مجلات پزشکی جهت انتشار آخرین اخبار و نیز متخصصان بهداشت و درمان در سراسر جهان جهت آموزش افراد – به وسیله هر یک از انواع فناوری- به این اطلاعات نیاز دارند. در نتیجه تمامی این رسانه‌ها و جریان اطلاعاتی، بدون وجود فناوری قادر به برقراری ارتباط و به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات نجات‌بخش زندگی انسان‌ها نیستند.

مزایای مدیریت دانش در بهداشت و درمان

سازمان‌ها و متخصصان بهداشت و درمان از فن‌آوری به‌عنوان ابزاری جهت آموزش، هشدار و توانمندسازی افراد به کمک اطلاعات دقیق استفاده می‌کنند. هرچند فناوری نمی‌تواند از بروز بیماری جلوگیری کند، اما نقش بسیار مهمی در سرعت گسترش آگاهی‌بخشی دارد. به عبارتی ارتباطات بهبودیافته در سرتاسر جهان، با انتشار اطلاعات دقیق و آموزش آسان‌تر و سریع‌تر افراد، از ابتلا به عفونت‌های بیشتر جلوگیری می‌کند. علاوه بر آن امکان افزودن درگاه‌های دانشی (کیوسک یا تلفن همراه) به مراکز درمانی مانند بیمارستان‌ها، انجام برخی از مراحل درمان را امکان‌پذیر و از طریق گردش کار مبتنی بر دانش، فرآیند معالجه بیماران را تسریع خواهد کرد. 

تفاوت بین مدیریت دانش و مدیریت اطلاعات

مدیریت دانش بهداشت و درمان با اطلاعات آغاز و در مکانی قابل دسترسی سازماندهی می‌شود. برخلاف مدیریت اطلاعات، مدیریت دانش بر تخصص مشترکی متداول است که به‌طور معمول در ذهن افراد قرار دارد. تفاوت بین مدیریت دانش و مدیریت اطلاعات در این است که تمامی فرآیندهای مرتبط با مدیریت اطلاعات (چرایی، چگونگی، چه کسی)، فرهنگ سازمانی مختص آن و اشتراک‌گذاری اطلاعات در سازمان محدودتر بوده اما در مدیریت دانش گسترده و به مراتب سخت‌تر است.

پیشگیری از اپیدمی ویروس کرونا

اشتراک دانش در خصوص ویروس کرونا بر روی پیشگیری متمرکز است؛ زیرا در حال حاضر هیچ روش درمانی برای رفع این بیماری وجود ندارد. CDC و DOD دستورالعمل‌های مربوط به پیشگیری را منتشر کرده‌اند.
دنیای امروز به‌صورت جدی به مدیریت دانش هرچه بهتر، به‌عنوان ابزاری جهت ایجاد سیستم هشدار و پاسخ برای شیوع بیماری‌هایی مانند كروناویروس نیاز دارد. این امکان وجود دارد که در آینده شرایط بسیار سخت‌تری از قبیل حملات بیوتروریسم وجود داشته باشد. مدیریت دانش با توانایی به‌اشتراک‌گذاری دقیق‌ترین و به‌روزترین دانش جهانی درباره اطلاعات بهداشتی، موجب نجات جان انسان‌ها می‌شود. در پایان باید گفت، هم‌زمان با این بیماری همه‌گیر بی‌سابقه، دریابید که کسب‌وکار شما چگونه می‌تواند از مدیریت دانش بهره ببرد.
 


صنایع یاس ارغوانی
مهندس طاهری- صنایع یاس ارغوانی
نظام جامع مدیریت دانش با همکاری سازنده و تعهد کاری مجموعه مشاوران توسعه آینده توسط شرکت مهندسی صنایع یاس ارغوانی در مدیریت امور فناوری اطلاعات بانک ملت، با موفقیت پیاده‌سازی شد.
با عنایت به این موضوع که استفاده افراد از فرآیندها و ابزارهای مدیریت دانش و مشارکت در این مهم کاملاً امری فرهنگی است؛ کماکان جهت مشارکت حداکثری همکاران و اثربخش‌سازی دانش‌ها و تجارب اشتراک‌گذاری‌شده در ابتدای مسیر هستیم. همچنین امیدواریم با همکاری و رهنمودهای ارزنده تیم مشاوران توسعه آینده به موفقیت کامل در این مسیر نائل آییم

 
شرکت پتروشيمی رازی
مهندس اقتداریان- شرکت پتروشيمی رازی
مشاوران توسعه آینده به‌عنوان اولین شرکت ایرانی که از سال ۱۳۸3 در حوزه مدیریت دانش فعالیت داشته، توانسته است با بکارگیری روش‌های نوین و به‌روزآوری شیوه‌های کاری در صنایع بزرگ کشور ایفای نقش نماید. این نقش آفرینی با کشف، استخراج و غنی‌سازی دانش سازمانی و بهبود روش‌های انجام کار، به شکل چشم‌گیری در طیف وسیعی از مشتریان منجر به کاهش دوباره‌کاری‌ها، افزایش مزیت رقابتی و تاب‌آوری آن‌ها در فضای کسب‌و‌کار شده است.
شرکت ملی گاز ایران
مهندس صدری- شرکت ملی گاز ایران
جمع‌آوری قریب به 1500 بسته دانشی ارزشمند از 50 مدیر ارشد و خبره شرکت ملی گاز ایران ،کاری دشوار اما کم نظیر بود که تیم اجرایی و کارشناسان به خوبی از عهده آن بر آمدند.
شهرداری منطقه 10
مهندس شریف زاده- شهرداری منطقه 10
در سال ۱۳۹۱ به همت اداره آموزش شهرداری منطقه ۱۰ تهران، سیستم مدیریت دانش شهرداری منظقه ۱۰ راه‌اندازی شد. با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده مراحل شناخت، SWOT، شناسایی فیلدهای دانشی شهرداری، مصاحبه با خبرگان و... انجام پذیرفت و در نهایت با نصب نرم‌افزار مدیریت دانش، سامانه شهرداری منطقه ۱۰ راه‌اندازی شد. شهرداری منطقه ۱۰ تهران اولین شهرداری در سراسر کشور است که دارای این سامانه بوده و به‌طور فعالانه نسبت به استخراج و اشتراک دانش کارکنانش اقدام می‌نماید.  توسعه مشارکت عمومی کارکنان در فرآیندهای سازمانی، توسعه یادگیری در سطح کارکنان، پرهیز از دوباره‌کاری، کاهش هزینه‌ها و... بخشی از ثمرات راه‌اندازی این سیستم می‌باشد.
وزارت راه و ترابری
دکتر جعفرپور- مدیر دانش اسبق وزارت راه و ترابری
آینده شرکت مشاوران توسعه آینده در حوزه مدیریت دانش بسیار درخشان است. این شرکت آغازگر خوبی برای مدیریت دانش در ایران بوده است.
راهداری و حمل و نقل جاده‌ای
دکتر فلاح کهن- مسئول مدیریت دانش سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای

کادر مجرب و دانش آموخته شرکت مشاوران توسعه آینده با پیاده‌سازی سیستم مدیریت دانش و استقرار نرم‌افزار مرتبط به همراه ارائه بیش از ۱۶۰۰ نفر ساعت آموزش و ثبت ۱۸۰ بسته دانشی گامی بلند در جهت دستیابی به اهداف دانشی و ارتقاء بینش کارکنان سازمان برداشته است.
 
هلدینگ کشاورزی پارس
مهندس تهرانخواه- هلدینگ کشاورزی پارس
شرکت گسترش کشاورزی و دامپروری فردوس پارس با همکاری شرکت مشاوران توسعه آینده، توانست ضمن جمع‌آوری تجربیات مربوط به "طراحی و ساخت گلخانه‌ها" بستر نرم‌افزاری مناسبی را برای درج تجربیات جدید طراحی گلخانه‌ها ایجاد و مورد بهره‌برداری قرار دهد.
شرکت مادر تخصصی مدیریت ساخت و تهیه کالای آب و برق (ساتکاب)
دکتر لطیفی- شرکت مادر تخصصی مدیریت ساخت و تهیه کالای آب و برق (ساتکاب)
به دنبال گسترش فعالیت‌های شرکت ساتکاب، ایجاد بانک دانشی و آشنایی افراد با تکنیک‌های مدیریت دانش امری الزامی محسوب می‌شد که شرکت مشاوران توسعه آینده با ارائه خدمات تخصصی در این حوزه توانست ما را در این امر یاری کند.
هلدينگ میدکو

هلدینگ میدکو از اوایل دهه نود توسعه مدیریت دانش را با همکاری مشاوران توسعه آینده آغاز نمود. اجرای مدیریت دانش در میدکو با یک پروژه پایلوت در سطح ستاد آغاز شد و به سرعت در شرکت های زیرمجموعه توسعه پیدا...

شهرداری منطقه 10

امروزه گسترش فعالیت‌ها، تنوع و تعدد نیازهای زندگی شهری، فرصت اشتباه و اختراع دوباره چرخ را از سازمان‌های خدماتی گرفته است. هزینه تولید دوباره دانش و ریسک از دست دادن آن افزایش یافته و مدیریت...

پالایش نفت تهران

شرکت پالایش نفت تهران به عنوان یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین پالایشگاه‌های کشور از سال ۱۳۸۷ سفر مدیریت دانشی خود را با مشاوران توسعه آینده آغاز نمود. در آن سال‌ها بسیاری در مورد کارایی ا...

صنایع مس شهید باهنر

عدم مشارکت نیروی انسانی در فعالیت‌های مدیریت دانش به عنوان یکی از چالش‌های سازمانی شناخته شده است. لذا بسیاری از سازمان‌های کشور به هنگام پیاده‌سازی مدیریت دانش در سازمان خود با ای...

شرکت آب تهران در سال ۱۳۳۴ پس از ۹ سال مطالعه و اقدامات مختلف جهت تامین آب وتصفیه و توزیع آن رسما“ تاسیس و شروع به کار نمود، سپس  درســال ۱۳۴۳ قانون تاسیس وزارت آب وبرق به تصویب مجلس رسید و ...

مشاوران توسعه آینده به‌عنوان اولین مشاور و مجری طرح‌های مدیریت دانش در ایران
مشاوران با بیش از 15 سال تجربه و با پایبندی به اصول مشاوره مدیریت و مدل‌های مدیریت دانش به اولین و بزرگ‌ترین مجری طرح‌ها و سامانه‌های مدیریت دانش در ایران تبدیل شده است. ... بیشتر