مدیریت دانش واکنشی یا مدیریت دانش پیشگیرانه!!!

برای طراحی چارچوب‌‌های مدیریت دانش در سازمان رویکردهای مختلفی وجود دارد. نیک میلتون، مشاور برجسته مدیریت دانش در یکی از آخرین مقالات خود به این موضوع پرداخته و دو رویکرد مدیریت دانش واکنشی و مدیریت دانش پیشگیرانه  را در این خصوص مطرح می‌‌کند.

مدیریت دانش واکنشی

براساس تقسیم‌‌بندی میلتون، رویکرد اول در پیاده‌‌سازی مدیریت دانش که بسیاری از سازمان‌ها از آن استفاده می‌‌کنند، رویکرد واکنشی است. بر اساس این رویکرد، سازمان به تهدید از دست دادن دانش واکنش نشان داده و به دنبال استفاده از ابزارها و تکنیک‌‌های مدیریت دانش می‌‌رود. در ادامه به چند نمونه از این قدامات اشاره شده است:

• زمانی که یکی از خبرگان کلیدی در حال بازنشسته‌‌شدن و با ترک سازمان است، سازمان به دنبال تکنیک‌‌هایی است که بخشی از تجربیات خبره را پیش از خروج ثبت و ضبط کند تا با خروج فرد، دانش تجربیات آن از بین نرود.

• یکی دیگر از اقدامات واکنشی مدیریت دانش در سازمان، به دست آوردن دانش و ثبت کردن درس‌‌آموخته‌های پروژه‌‌هاست. سازمان‌‌ها با انجام این‌‌ کار تلاش می‌‌کنند تا  دانش اخذ شده از موفقیت یا شکست پروژه‌‌ها را برای استفاده در آینده مستند کنند.
• از دیگر روش‌‌های مورد استفاده در رویکرد مدیریت دانش واکنشی، مستندسازی به‌‌روش‌‌ها و توسعه آن در سازمان است. بدین‌‌منظور هنگامی که کاری با ویژگی‌‌های مطلوب انجام شود و شاخص‌‌هایی نظیر هزینه، زمان و کیفیت را بهبود بخشد، به‌‌روش‌‌ها ثبت شده و تلاش می‌‌شود تا سایر اقدامات با این روش بهینه انجام شود.

مدیریت دانش پیشگیرانه

رویکرد دیگری که برای طراحی چارچوب مدیریت دانش در سازمان استفاده می‌‌شود، رویکرد مدیریت دانش پیشگیرانه است. بر اساس این رویکرد سوالاتی نظیر"دانش استراتژیک شرکت چه چیزی را باید پیش ببرد؟، چطور می‌‌توانیم آن را ایجاد کنیم؟ و از کجا می آید؟" پرسیده شده و سپس فعالیت‌‌هایی برای توسعه دانش در سازمان انجام می‌‌شود. در ادامه به چند نمونه از این قدامات اشاره شده است: